ប៉ុន្មានថ្ងៃបន្ទាប់ពីការជាប់ឆ្នោតជានាយករដ្ឋមន្ត្រីវ័យក្មេងបំផុតពុំធ្លាប់មានរបស់ប្រទេសថៃ លោកជំទាវ ផែថងថាន ស៊ីណាវ៉ាត្រា (Paetongtarn Shinawatra) បានដាក់ថ្នាំបន្សាបទៅលើបណ្តាបញ្ហាគោលនយោបាយ១ ដែលបាននិងកំពុងតែពុំងំអស់ពេលជាច្រើនខែមកហើយ។
នៅក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានភ្លាមៗបន្ទាប់ពីនាងទទួលបានតំណែងនេះ លោកជំទាវ ថែថងថាន បាននិយាយថា ផែនការជំរុញសេដ្ឋកិច្ចចំនួន ១៤ពាន់លានដុល្លារ ដែលជាការសន្យាយុទ្ធនាការសំខាន់១ពីនាយករដ្ឋមន្ត្រីមុន ត្រូវការការត្រួតពិនិត្យឡើងវិញបន្ថែមទៀត ដើម្បីមើលថា តើវាអនុលោមទៅតាមច្បាប់របស់ប្រទេស ស្តីពីវិន័យសារពើពន្ធដែរឬទេ។ នោះ គឺជាបញ្ហាចុងក្រោយបំផុត នៅក្នុងការជំរុញសេដ្ឋកិច្ចថៃ ដោយវាបានធ្លាក់ដល់ក្រោមការងើបឡើងវិញ នៃវិស័យទេសចរណ៍ដែលខ្សោយជាងការរំពឹងទុក និងការផលិតកាន់តែយឺត។
លោកជំទាវ ផែថងថាន បានស្បថចូលកាន់តំណែងជានាយករដ្ឋមន្ត្រី កាលពីថ្ងៃទី១៨ ខែសីហា បន្ទាប់ពីតុលាការធម្មនុញ្ញរបស់ប្រទេសថៃ បានបណ្តេញលោក ស្រេតថា ថាវីស៊ីន ចេញពីតំណែងពីបទរំលោភក្រមសីលធម៌។ លោកស្រី សេដ្ឋា ត្រូវបានចោទប្រកាន់ពីបទតែងតាំងរដ្ឋមន្ត្រី១រូប ដែលមានទោសព្រហ្មទណ្ឌ។
លោកជំទាវ ផែថងថាន គឺជាកូនស្រីពៅរបស់ លោក ថាក់ស៊ីន ស៊ីណាវ៉ត្រា អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ និងនាយករដ្ឋមន្ត្រីដ៏ចម្រូងចម្រាស និងជាក្មួយស្រីរបស់លោកជំទាវ យីងឡាក់ ស៊ីណាវ៉ាត្រា (Yingluck Shinawatra) ដែលជាប្អូនស្រីរបស់លោកថាក់ស៊ីន ដែលធ្លាប់ធ្វើជានាយករដ្ឋមន្ត្រីផងដែរ។
លោកស្រេតថា ដែលគាំទ្រដោយលោកថាក់ស៊ីនផងដែរនោះ បានយកការជំរុញសេដ្ឋកិច្ចនោះ ជាផ្នែកសំខាន់១នៃយុទ្ធនាការរបស់លោក នៅក្នុងការបោះឆ្នោតទូទៅកាលពីឆ្នាំមុន និងបានបន្តជំរុញវា ក្នុងនាមជាជានាយករដ្ឋមន្ត្រី ដោយហៅវាថាជា “គោលនយោបាយផ្លាស់ប្តូរជីវិត សម្រាប់ប្រជាជន”។
អតិតនាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ ថ្លែងក្នុងថ្ងៃប្រកាសផ្តល់ប្រាក់ឌីជីថល ១ម៉ឺនបាត ដល់ប្រជាជន៥០លាននាក់
កាលពីខែកក្កដា លោក ស្រេតថា បាននិយាយថា ជនជាតិថៃអាចចាប់ផ្តើមចុះឈ្មោះនៅថ្ងៃទី១ ខែសីហា សម្រាប់ការប្រគល់ប្រាក់បែបឌីជីថល។ កម្មវិធីនេះ មានបំណងផ្តល់ឱ្យប្រជាជនថៃពេញវ័យចំនួន ៥០លាននាក់ ដោយក្នុងម្នាក់ទទួលបាន១០,០០០(១ម៉ឺន) បាតថៃ ($២៩០) នៅក្នុងការជំរុញសេដ្ឋកិច្ចរបស់រដ្ឋាភិបាលតាមរយៈកាបូបឌីជីថលនៅត្រីមាសទី៤ នៃឆ្នាំនេះ។ ដើម្បីមានលក្ខណៈគ្រប់គ្រាន់, ក្រុមអ្នកទទួល ត្រូវតែជាអ្នករកប្រាក់ចំណូលបានតិចជាង ៧០,០០០បាតក្នុងមួយខែ (២,០៣០ ដុល្លារ) និងតិចជាង ៥០០,០០០ បាត (១៤,៥០០ ដុល្លារ) ក្នុងគណនីសន្សំ។
ប៉ុន្តែក្រុមអ្នករិះគន់ ក្នុងនៅមានទាំងក្រុមអ្នកសេដ្ឋកិច្ច, អតីតមន្ត្រីធនាគារកណ្តាល និងក្រុមអ្នកនយោបាយប្រឆាំងផង បានអះអាងថា ការជំរុញដោយផ្ទាល់១ ដែលអាចឈានដល់ ១៤ពាន់លានដុល្លារនឹងធ្វើឱ្យឱនភាពសេដ្ឋកិច្ចថៃកាន់តែអាក្រក់ទៅៗ។ និងបង្កឲ្យមានអតិផរណា។ កាលពីខែមេសា នាយកថវិការបស់ប្រទេសថៃ បានព្រមានថា គម្លាតសម្រាប់ឆ្នាំសារពើពន្ធបច្ចុប្បន្ន នឹងកើនឡើង ២៣.៦ ពាន់លានដុល្លារ ដែលស្មើនឹង ៤.៤% នៃផលទុនជាតិសរុប។
ការគម្រាមកំហែងនៃបញ្ហាប្រឈមផ្លូវច្បាប់ បានរុញច្រានឱ្យ លោកស្រេតថា ធ្វើការឡើងវិញលើគំរូមូលនិធិសម្រាប់កញ្ចប់ជំរុញទឹកចិត្តរបស់គាត់នេះ។ ជំនួសឲ្យការស្តាចំពោះការខ្ចីប្រាក់តែ១ដង លោកស្រេតថា បែរជាស្នើឱ្យប្រើប្រាស់ថវិការដ្ឋ សម្រាប់ឆ្នាំសារពើពន្ធបន្ទាប់របស់ខ្លួនវិញ ដោយចាប់ផ្តើមពីថ្ងៃទី១ ខែតុលា ក៏ដូចជាថវិកាបន្ថែមពីឆ្នាំសារពើពន្ធបច្ចុប្បន្ន។
រូបភាពតំណាង នៃការជំរុញសេដ្ឋកិច្ច តាមរយៈការផ្តល់ប្រាក់ដោយផ្ទាល់ ដែលពេលនេះក្លាយជាបញ្ហាចំពោះនាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្មី
តើសេដ្ឋកិច្ចថៃ មានអ្វីកើតឡើង?
ប៉ុន្តែជាមួយនឹងនាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្មី, ផែនការជំរុញទឹកចិត្ត ១៤ពាន់លានដុល្លារនេះ អាចនឹងត្រូវបានត្រួតពិនិត្យកែសម្រួលម្តងទៀត។
សេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសថៃ ត្រូវការជំនួយ។ សេដ្ឋកិច្ចប្រទេសនេះ បានពង្រីកត្រឹមតែ ១.៩% ប៉ុណ្ណោះកាលពីឆ្នាំមុន ដោយដើមិនទាន់សមភាគីក្នុងតំបន់នោះទេ។ ប្រទេសនេះ គឺជាប្រទេសសេដ្ឋកិច្ចធំទីពីររបស់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ប៉ុន្តែប្រទេសនេះ សេដ្ឋកិច្ចខ្សោយជាងប្រទេសជិតខាង ដូចជាប្រទេសវៀតណាម និងម៉ាឡេស៊ី ដែលកំពុងតែទាក់ទាញការផលិតយ៉ាងខ្លាំងក្លា។
លោកស្រី Alexandra Hermann សេដ្ឋវិទូនាំមុខគេសម្រាប់ការព្យាករណ៍ម៉ាក្រូនិងការវិភាគ នៅ Oxford Economics យល់ឃើញថា ក្តីសង្ឃឹមរបស់រដ្ឋាភិបាលដែលថា ការជំរុញនេះ នឹងជួយបង្កើនផលទុនជាតិសរុប ១.៦% គឺ “មានសុទិដ្ឋិនិយមខ្ពស់” ខណៈ”លុយឌីជីថលនេះ អាចត្រូវបានចំណាយតែនៅក្នុងហាងដែលបានចុះបញ្ជី នៅក្នុងមណ្ឌលបោះឆ្នោតមួយប៉ុណ្ណោះ ដោយមានការរឹតត្បិតបន្ថែមទៀត លើវត្ថុណាខ្លះ ដែលប្រាក់នេះ អាចចាយបាន” ។
សេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសថៃកំពុងចាប់ផ្តើមងើបឡើងវិញមុនការរំពឹងទុក ដោយមានកំណើនពី១មួយឆ្នាំទៅ១ឆ្នាំចំនួន ២.៣% ក្នុងត្រីមាសកន្លងទៅ។ ការលូតលាស់នេះ ត្រូវបានជំរុញដោយការចំណាយរបស់រដ្ឋាភិបាលកាន់តែច្រើន និងការនាំចេញ ។ យ៉ាងណាក៏ដោយ ការិយាល័យក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមជាតិរបស់ប្រទេសថៃ បានកត់សម្គាល់ថា ការវិនិយោគរដ្ឋ និងឯកជនជាច្រើន បានចុះកិច្ចសន្យារួចហើយ ដោយចង្អុលបង្ហាញពីភាពទន់ខ្សោយ នៅក្នុងសេដ្ឋកិច្ច។
ប្រទេសថៃ មានកម្រិតបំណុលគ្រួសារខ្ពស់បំផុតមួយ នៅក្នុងតំបន់គឺ ៩២% នៃផលទុនជាតិសរុប ក្នុងត្រីមាសចុងក្រោយនៃឆ្នាំ ២០២៣ និងខ្ពស់ជាង ៧០% ដែលបានកត់ត្រាក្នុងរយៈពេល១ទសវត្សរ៍មុន។ បំណុលដ៍ខ្ពស់ គាបសង្កត់ក្រុមអ្នកប្រើប្រាស់ ជាគ្រួសារនូវអាទិភាពលើការសងប្រាក់កម្ចីរបស់ពួកគេ។
ប្រទេសអាស៊ីអាគ្នេយ៍មួយនេះ ក៏អាចកំពុងខាតបង់ពីសេដ្ឋកិច្ចដែលពឹងផ្អែកខ្លាំងលើវិស័យទេសចរណ៍របស់ខ្លួនដែរ។ លោកស្រី Hermann កត់សម្គាល់ថា កំណើនរបស់ប្រទេសថៃ ចាប់តាំងពីវិបត្តិហិរញ្ញវត្ថុសកលក្នុងឆ្នាំ ២០០៨ ត្រូវបានជំរុញភាគច្រើនដោយវិស័យទេសចរណ៍ ទោះបីជាវិស័យផ្សេងទៀតបានធ្លាក់ចុះក៏ដោយ។ ប៉ុន្តែជំងឺកូវីដ បានវាយលុកវិស័យទេសចរណ៍របស់ថៃ ដែលនៅមិនទាន់ធូរស្បើយដល់កម្រិតមុនការរាតត្បាតនៅឡើយ។ ប្រទេសនេះ បានអនុវត្តគំនិតផ្តួចផ្តើមជាច្រើន ដូចជាការបន្ធូរបន្ថយទិដ្ឋាការដើម្បីទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរម្តងហើយម្តងទៀត។ លទ្ធភាពវិលត្រលប់មកវិញរបស់ភ្ញៀវទេសចរចិន ក៏អាចនាំឱ្យមានកំណើនផងដែរ។
ប៉ុន្តែសេដ្ឋកិច្ចដែលនៅសល់ គឺកំពុងជួបការលំបាក។ លោក ភីឆៃ ឈុនហាវជ្ជរ៉ា (Pichai Chunhavajira) រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងហិរញ្ញវត្ថុនៃរដ្ឋាភិបាលចាំផ្ទះ បាននិយាយកាលពីពេលថ្មីៗនេះថា សេដ្ឋកិច្ចគឺ “ស្ទើរតែជួបវិបត្តិហើយ” ដោយសារតែការធ្លាក់ចុះនៃការនាំចេញ និងការផលិតដែលមិនមានការប្រកួតប្រជែង។ លោកបន្តថា ការនាំចេញមានចំនួន ៧០% នៃសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសថៃ ប៉ុន្តែវិស័យផលិតកម្ម មិនអាចបំពេញតម្រូវការបានទេ។
ខណៈដែលប្រទេសថៃ នៅតែជាមជ្ឈមណ្ឌលផលិតរថយន្តលេចធ្លោក្នុងតំបន់ វិស័យផលិតកម្មដែលនៅសល់ នៅតែផ្តោតលើផលិតផលចាស់ៗ ដូចជាគ្រឿងម៉ាស៊ីនការិយាល័យ – ដូចជាទូរសព្ទ និងម៉ាស៊ីនព្រីន – នៅតែរាប់ថាពជាការនាំចេញដ៏សំខាន់។ លោកស្រី Syetarn បានសរសេរនៅក្នុងកំណត់ត្រាស្រាវជ្រាវថ្មីៗនេះថា ឧស្សាហកម្មអេឡិចត្រូនិករបស់ប្រទេសថៃ ផ្តោតលើការផលិតបន្ទះឈីបដែលចាស់ៗ មានន័យថា វា “មិនអាចទាញយកប្រយោជន៍ពីការរីកចម្រើនដែលជំរុញដោយ AI ដែលបានផ្តល់អត្ថប្រយោជន៍ដល់សមភាគីអាស៊ីភាគឦសានរបស់ខ្លួនបានឡើយ” ។
លោកស្រី Syetarn ពន្យល់ថា ប្រទេសថៃត្រូវការនិស្សិតបញ្ចប់ការសិក្សាផ្នែក IT និងវិទ្យាសាស្រ្តបន្ថែមទៀត ដើម្បីចាប់យកការងារនៅក្នុងឧស្សាហកម្មច្នៃប្រឌិត ដើម្បីជួយធ្វើឱ្យប្រទេសកាន់តែមានភាពទាក់ទាញ ធៀបនឹងប្រទេសជិតខាងក្នុងតំបន់ ដូចជាម៉ាឡេស៊ី និងវៀតណាម ហើយឈានទៅមុខ ក្នុងការប្រកួតប្រជែងរកចំណែក នៃខ្សែសង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់បន្ទះឈីបកម្រិតខ្ពស់។
លោកស្រី Hermann បាននិយាយថា៖ “អស្ថិរភាពនយោបាយ មិនមែនជារឿងថ្មីទេនៅក្នុងប្រទេសថៃ ប៉ុន្តែវាពិតជាមានទម្ងន់លើទំនុកចិត្តរបស់វិនិយោគិន ទាំងក្នុងស្រុក និងក្រៅស្រុក”៕
