លោកថៃលួនជាអ្នកបង្កើតក្រដាសសរសេរហើយបាននាំទៅអ៊ឺរុប

ទម្រង់ក្រដាសសរសេរដំបូងបានបង្ហាញខ្លួននៅឆ្នាំ១០០មុនគ.ស។ នេះបើយោងតាម​ឯកសារ​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​ក្នុង​រាជវង្ស​ហាន​នៃ​ប្រទេស​ចិន​បាន​លេច​ចេញ​ក្រដាស​មួយ​ប្រភេទ​ដែល​ធ្វើ​ពី​កប្បាស​សូត្រ ដោយ​សារ​តែ​បច្ចេកវិទ្យា​ក្នុង​ការ​ផលិត​ក្រដាស​នេះ​មាន​ភាព​ស្មុគស្មាញ និង​មាន​តម្លៃ​ថ្លៃ ដូច្នេះ​ក្រដាស​ប្រភេទ​នេះ​មិន​ត្រូវ​បាន​គេ​ប្រើ​ក្នុង​ការ​អនុវត្ត​ទេ។ លោក ថៃលួនអ្នកមានសមត្ថភាពម្នាក់ បានផ្លាស់ប្តូរស្ថានភាពនៃការធ្វើក្រដាសនេះទាំងស្រុង។

បុគ្គលដែលមានសមត្ថភាពផលិតក្រដាសដំបូងក្នុងលោក
រោងចក្រផលិតក្រដាសនៅបារាំងមុនគេបំផុត។

លោក ថៃ​លួន​ធ្វើ​ក្រដាស​ដោយ​យក​សំបក​ដើម​មៀន​និង​សរសៃ​ឫស្សី​មក​លាយ​ទឹក​រួច​បុក​ជាមួយ​នឹង​ឧបករណ៍​ឈើ​រួច​ចាក់​ល្បាយ​នោះ​លើ​ក្រណាត់​សំប៉ែត​រួច​ហាល​ស្តើងៗ​ទុក​ចោល បង្ហូរ។ នៅពេលដែលស្ងួតលោកក៏បានរកឃើញថា វាអាចសរសេរបានយ៉ាងងាយស្រួល និងទន់បទបែនបានយ៉ាងងាយ។ លោក ក៏​បាន​សាកល្បងយកសំបក​ដើមត្រកួន សូត្រ និង​សំណាញ់​នេសាទ​ដែរ ប៉ុន្តែ​រូបមន្ត​ពិតប្រាកដ​ត្រូវ​បាន​បាត់បង់។

ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ការរកឃើញថ្មីៗនេះក្នុងឆ្នាំ២០០៦ បានបង្ហាញថា យោធាចិនប្រហែលជាបានប្រើក្រដាសច្រើនជាង១០០ ឆ្នាំមុនរជ្ជកាល ថៃលូន ។ នេះ​មាន​ន័យ​ថា ថៃលួន បាន​ចូល​រួម​ចំណែក​ក្នុង​ការ​កែ​លម្អ​ដំណើរការ​ផលិត​ក្រដាស ជាជាង​ការ​បង្កើត​ក្រដាស​សរសេរ។ ក្រដាសទីមួយត្រូវបានគេរកឃើញនៅក្នុងខេត្ត Gansu ហើយមានផែនទីមួយគូរនៅលើវាដែលមានអាយុកាលតាំងពីឆ្នាំ ១៧៩-៤១មុនគ.ស។

នៅសតវត្សទី៥ លោកផាម ដៀបបានរាយការណ៍នៅក្នុងសៀវភៅ ក្រោយមករជ្ជកាល ហាននិយាយទៅតាំងពីបុរាណកាលមក មនុស្សបានប្រើដំបងឬស្សីសម្រាប់សរសេរ ចងភ្ជាប់គ្នា។ វាក៏មានប្រភេទក្រដាសដែលផលិតចេញពីផលិតផលសំណល់សូត្រផងដែរ។ ប៉ុន្តែសូត្រមានតម្លៃថ្លៃពេក ហើយដំបងឫស្សីមានទម្ងន់ធ្ងន់ពេកសម្រាប់ការប្រើប្រាស់ត្រឹមត្រូវ។ ដូច្នេះ ថៃលួន បាន​បង្កើត​គម្រោង​ធ្វើ​ក្រដាស​ពី​សំបក​ឈើ សរសៃ​ឈើ ដើម​ត្របែក ព្រម​ទាំង​ក្រណាត់ និង​សំណាញ់​នេសាទ​ចាស់ៗ។ នៅឆ្នាំ ១០៥នៃគ.ស គាត់បានរាយការណ៍ទៅអធិរាជ ហើយគាត់ត្រូវបានផ្តល់រង្វាន់សម្រាប់ទេពកោសល្យរបស់លោក។ ចាប់ពីពេលនោះមក ក្រដាសបានក្លាយជាការពេញនិយម ហើយទូទាំងនគរបានហៅវាថា ក្រដាសរបស់អភិជនថៃ។

លោកថៃលួន កើត​នៅ​ឆ្នាំ ៦១ នៃ​គ.ស និង​ជា​អ្នក​វិទ្យាសាស្ត្រ​ក្នុង​រាជវង្ស​ហាន​នៃ​ប្រទេស​ចិន។ ថៃលួនមកពីគ្រួសារកសិករនៅអាយុ១៥ ឆ្នាំគាត់ត្រូវបានជ្រើសរើសឱ្យធ្វើជាអ្នកជំនិតរបស់ស្តេចហើយបានបម្រើការជាមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់អស់រយៈពេលជាយូរមកហើយ។ នៅពេលនោះ ថៃលួន ឃើញថា ប្រជាជនមិនសូវស្រួលក្នុងការសរសេរទេ សន្លឹកបៀឬស្សីមានទម្ងន់ធ្ងន់ពេក សូត្រថ្លៃពេក ក្រដាសកប្បាសមិនអាចផលិតបានក្នុងបរិមាណច្រើន ហើយមានចំណុចខ្វះខាតទាំងអស់។ បន្ទាប់មកថៃលួន( Thai Luan) បានចាប់ផ្តើមស្រាវជ្រាវវិធីកែលម្អបច្ចេកទេសផលិតក្រដាស។

លោក ធ្លាប់ទទួលបន្ទុកផ្នែកកែសម្រួលសៀវភៅក្នុងព្រះបរមរាជវាំង បន្ទាប់ពីកែសម្រួលរួច ត្រូវថតចម្លងជូនមន្ត្រីមូលដ្ឋាន ដែលទាមទារក្រដាសជាច្រើន។ តម្រូវការរបស់សង្គមលើកកម្ពស់ផលិតកម្ម ហើយការប្រមូលផ្តុំជាបន្តបន្ទាប់នៃការអនុវត្តផលិតកម្មធ្វើឱ្យបច្ចេកទេស និងកម្រិតនៃការផលិតក្រដាសមានភាពប្រសើរឡើងឥតឈប់ឈរ។ ដោយ​សារ​តែ​ការ​ជំរុញ​របស់​ថៃ លួន បច្ចេកទេស​ផលិត​ក្រដាស​របស់​ចិន​កាន់​តែ​ល្អ​ឥត​ខ្ចោះទៀតផង។

នៅឆ្នាំ១១៨៩រោងចក្រផលិតក្រដាសដំបូងត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅប្រទេសបារាំង ហើយពីច្រកទ្វារនេះ បច្ចេកទេសផលិតក្រដាសបានរីកដុះដាលពាសពេញទ្វីប។លុះដល់សតវត្សទី១៣ក្រដាសជាផ្លូវការបានបង្ហាញខ្លួននៅក្នុងប្រទេសបារាំងដែលមានរោងម៉ាស៊ីនក្រដាសនៅ Troyes បន្ទាប់មកEssones ។

-នៅឆ្នាំ ១៤៤៥ លោក Gutenberg (អាល្លឺម៉ង់) បានបង្កើតរោងពុម្ព។ នេះគឺជាចំណុចរបត់ដំបូងដើម្បីធ្វើឱ្យការបោះពុម្ពកាន់តែងាយស្រួលកាន់តែប្រសើរឡើង។

-នៅឆ្នាំ ១៧៩៩ លោក Louis-Nicolas Robert (១៧៦១ -១៨២៨) និងឪពុករបស់គាត់បានបង្កើតម៉ាស៊ីនក្រដាសបន្ត។ សម្គាល់វឌ្ឍនភាពក្នុងការផលិតក្រដាសកាន់តែលឿនសម្បូរបែប និងថោកជាង។

-នៅឆ្នាំ ១៨២៥ ទិន្នន័យបានបង្ហាញថាទិន្នផលក្រដាសដ៏ធំត្រូវបានសម្រេចនៅអឺរ៉ុប និងអាមេរិក។ សូមបញ្ជាក់ថាក្នុងពេលជាមួយគ្នានេះ ការវេចខ្ចប់ក្រដាស និងកេសបានចាប់ផ្តើមអភិវឌ្ឍយ៉ាងខ្លាំង និងបានសម្គាល់រូបរាងនៃម៉ាស៊ីនក្រដាសកាតុងធ្វើកេសពហុស្រទាប់ជាច្រើន។

-នៅឆ្នាំ១៨៥៦ វិស្វករជនជាតិអង់គ្លេសម្នាក់ឈ្មោះ Edward C. Haley បានបង្កើតក្រដាសក្រាស ដែលប្រើសម្រាប់ផលិតមួកសុវត្ថិភាព ហើយនៅឆ្នាំ១៨៥៧ លោក Jojeph Coyetty (ជនជាតិអាមេរិក) បានបង្កើតបង្គន់ធ្វើពីក្រដាស៕

រក្សាសិទ្ធិគ្រប់បែបយ៉ាងដោយ អាម៉ាហ្សាឌៀ អេឌូសិន ឆ្នាំ២០២៤  គោលការណ៍ឯកជនភាព