ការប្រឈម និងការតាំងចិត្តសម្រេចនូវមហិច្ឆតាប្រែក្លាយកម្ពុជាជាប្រទេសមានសេដ្ឋកិច្ចរីកចំរើនឆ្នាំ ២០៥០

        បញ្ហាប្រឈមធំៗមួយចំនួនដែលអាចពន្យារ និងការប្តេជ្ញាចិត្តក្នុងការប្រែក្លាយកម្ពុជាជាប្រទេសមានចំណូលខ្ពស់ឆ្នាំ ២០៥០ ហើយយ៉ាងហោចណាស់គេរកឃើញជាបឋម មាន៤ ចំណុចធំៗ ដែលអាចជាមូលហេតុដែលនាំឱ្យមានការពន្យារ ឬរារាំងកម្ពុជាក្នុងការសម្រេចមហិច្ចតាខាងលើ ខណៈរាជរដ្ឋាភិបាលត្រៀមលក្ខណៈសម្បត្តិមួយចំនួនដើម្បីសម្រេចបានជោគជ័យផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចរយៈពេលវែង។

រូបតំណាងសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជានាពេលអនាគត។
  1. បញ្ហាតម្លាភាពនៃអភិបាលកិច្ច និងគណនេយ្យភាព៖ ប្រទេសកម្ពុជាប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាទាក់ទងនឹងអភិបាលកិច្ច រួមមានតម្លាភាព អំពើពុករលួយ និទណ្ឌភាព កង្វះឯករាជ្យភាពរបស់តុលាការ និងបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស។
  2. បម្រែបម្រួលអាកាសធាតុ និងភាពងាយរងគ្រោះ៖ ការពឹងផ្អែករបស់កម្ពុជាលើវិស័យកសិកម្ម ធ្វើឲ្យវាស្ថិតក្នុងស្ថានភាពងាយរងគ្រោះ ជាពិសេសនៅពេលប្រឈមមុខនឹងព្រឹត្តិការណ៍អាកាសធាតុខ្លាំង។ ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ីបានប៉ាន់ប្រមាណថា GDP របស់កម្ពុជាអាចទាបជាង10% ក្នុងឆ្នាំ 2050 ដោយសារតែបាត់បង់ផលិតភាពការងារពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។
  3. ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ៖ ទោះបីជាមានការបង្កើនការវិនិយោគសាធារណៈក៏ដោយ ក៏ប្រទេសកម្ពុជានៅតែប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ដូចជាតម្លៃថាមពលខ្ពស់ ការផ្គត់ផ្គង់អគ្គិសនីមិនគ្រប់គ្រាន់ និងកង្វះបណ្តាញដឹកជញ្ជូន។
  4. ភាពទន់ខ្សោយរបស់ស្ថាប័ន និងសេរីភាពសេដ្ឋកិច្ច៖ សេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសកម្ពុជាត្រូវបានចាត់ទុកថា “ភាគច្រើនមិនមានសេរីភាព” ដែលរឹតត្បិតសេរីភាពសេដ្ឋកិច្ច និងរារាំងការលូតលាស់យ៉ាងខ្លាំងក្លា។

          ដើម្បីជម្នះបញ្ហាប្រឈមទាំងនេះ និងសម្រេចបាននូវគោលដៅ កម្ពុជានឹងត្រូវដោះស្រាយបញ្ហាទាំងនេះតាមរយៈកំណែទម្រង់គោលដៅ យុទ្ធសាស្ត្រអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាព និងការវិនិយោគក្នុងវិស័យសំខាន់ៗ។

         រដ្ឋមន្ត្រីប្រតិភូអមនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងជាប្រធានអង្គភាពអ្នកនាំពាក្យរាជរដ្ឋាភិបាល ឯកឧត្តម ប៉ែន បូណា កាលពីពេលថ្មីៗនេះ បានលើកឡើងអំពីគោលនយោបាយដែលកំពុងអនុវត្តដោយរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដើម្បីសម្រេចបាននូវទិសដៅសេដ្ឋកិច្ចឈានទៅដល់ឋានៈជាប្រទេសមានចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់នៅឆ្នាំ២០៣០ និងក្លាយជាប្រទេសដែលមានចំណូលខ្ពស់ដោយ 2050 ដែលគោលដៅទាំងនេះបង្ហាញពីការបោះជំហានយ៉ាងសំខាន់ឆ្ពោះទៅរកការប្រែក្លាយប្រទេសកម្ពុជាទៅជាប្រទេសដែលមានភាពរីកចម្រើន។

          រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានដាក់ចេញនូវយុទ្ធសាស្ត្រ និងគំនិតផ្តួចផ្តើមផ្សេងៗ ដើម្បីគាំទ្រដល់ចក្ខុវិស័យដ៏មានមហិច្ឆតានេះ។  នេះរាប់បញ្ចូលទាំងយុទ្ធសាស្ត្របញ្ចកោណ ដែលជាក្របខណ្ឌដ៏សំខាន់មួយដែលបានរចនាឡើងដើម្បីដាក់មូលដ្ឋានគ្រឹះសម្រាប់ការសម្រេចបាននូវចក្ខុវិស័យកម្ពុជា។ យុទ្ធសាស្រ្តនេះសង្កត់ធ្ងន់លើសារៈសំខាន់នៃការរក្សាសន្តិភាព ការលើកកម្ពស់ធនធានមនុស្ស ការលើកកម្ពស់ការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព ជំរុញការផ្លាស់ប្តូរឌីជីថល និងការពង្រឹងការប្រកួតប្រជែងផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច។

         លើសពីនេះ កំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជាបានស្ថិតនៅលើគន្លងវិជ្ជមាន ដោយកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងផ្តោតលើការអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាព កំណើនរួមបញ្ចូល ការប្រកួតប្រជែង និងអភិបាលកិច្ចល្អ។  ប្រទេសនេះមានការរីកចម្រើនគួរឱ្យកត់សម្គាល់ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ដោយផ្តោតលើការពន្លឿនការផ្លាស់ប្តូររបស់ខ្លួនទៅជាប្រទេសរីកចំរើនផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច។ ស្របតាមគោលដៅទាំងនេះ រដ្ឋាភិបាលបានសង្កត់ធ្ងន់លើតម្រូវការសម្រាប់ការចូលរួម និងការប្តេជ្ញាចិត្តពីគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធ ដើម្បីសម្រេចបាននូវការផ្លាស់ប្តូរសេដ្ឋកិច្ចដែលរំពឹងទុក។  ភាពជាអ្នកដឹកនាំនៅកម្ពុជាទទួលស្គាល់ថា សន្តិភាព និងស្ថិរភាពគឺជាមូលដ្ឋានគ្រឹះក្នុងការសម្រេចគោលដៅក្លាយជាប្រទេសដែលមានប្រាក់ចំណូលខ្ពស់នៅឆ្នាំ២០៥០។

         នៅពេលដែលកម្ពុជាបន្តដំណើរឆ្ពោះទៅរកការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច រដ្ឋាភិបាលនៅតែប្តេជ្ញាអនុវត្តគោលនយោបាយ និងកំណែទម្រង់ដែលនឹងជំរុញកំណើន ទាក់ទាញការវិនិយោគ ពង្រឹងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងកសាងសេដ្ឋកិច្ចធន់ដែលអាចសម្រេចបាននូវគោលដៅប្រកបដោយមហិច្ឆិតា។

         ផែនការយុទ្ធសាស្រ្ត និងគំនិតផ្តួចផ្តើមទាំងនេះ គូសបញ្ជាក់ពីវិធីសាស្រ្តផ្តោតសំខាន់របស់កម្ពុជាឆ្ពោះទៅរកវិបុលភាពសេដ្ឋកិច្ច និងឆ្លុះបញ្ចាំងពីការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ប្រទេសជាតិក្នុងការសម្រេចបាននូវចក្ខុវិស័យរយៈពេលវែងរបស់ខ្លួន។

         គោល​បំណង​របស់​កម្ពុជា បាន​ទាញ​ចំណាប់​អារម្មណ៍​ពី​អ្នក​សេដ្ឋកិច្ច​កម្ពុជា និង​បរទេស។  ដំណើរសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសឆ្ពោះទៅរកការសម្រេចបាននូវឋានៈប្រាក់ចំណូលខ្ពស់ គឺជាប្រធានបទនៃការវិភាគ និងការពិភាក្សាក្នុងចំណោមអ្នកជំនាញ។  ខណៈពេលដែលមានសុទិដ្ឋិនិយមអំពីការរីកចម្រើន និងសក្តានុពលសេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជា វាក៏មានការពិចារណាផងដែរអំពីបញ្ហាប្រឈម និងកត្តាដែលអាចមានឥទ្ធិពលលើគន្លងរបស់ប្រទេសឆ្ពោះទៅរកការក្លាយជាប្រទេសអ្នកមាននៅឆ្នាំ 2050។

         អ្នកសេដ្ឋកិច្ចមួយចំនួនបានលើកឡើងពីសារៈសំខាន់នៃកំណើនសេដ្ឋកិច្ចប្រកបដោយនិរន្តរភាព ការវិនិយោគក្នុងវិស័យសំខាន់ៗ និងការកែទម្រង់រចនាសម្ព័ន្ធ ដើម្បីជំរុញប្រទេសកម្ពុជាឆ្ពោះទៅរកគោលដៅ។ តួនាទីនៃពិពិធកម្មសេដ្ឋកិច្ច នវានុវត្តន៍ និងគោលនយោបាយអភិវឌ្ឍន៍ត្រូវបានសង្កត់ធ្ងន់ថា មានសារៈសំខាន់សម្រាប់  កម្ពុជា​នឹង​ឈាន​ទៅ​រក​សេដ្ឋកិច្ច​ជឿនលឿន។

         មូលនិធិរូបិយវត្ថុអន្តរជាតិ (IMF) ព្យាករថា កំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជានឹងកើនឡើងជាលំដាប់ក្នុងប៉ុន្មានឆ្នាំខាងមុខនេះ ជាមួយនឹងអត្រាកំណើនដែលត្រូវបានព្យាករណ៍ទាបជាងកម្រិតមុនការរាតត្បាត ប៉ុន្តែបង្ហាញពីវឌ្ឍនភាពជាលំដាប់។  ទស្សនវិស័យនេះបង្ហាញពីការវាយតម្លៃជាក់ស្តែងនៃដំណើរការសេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជា និងបញ្ហាប្រឈមដែលខ្លួនអាចប្រឈមមុខនៅលើផ្លូវឆ្ពោះទៅកាន់ប្រទេសមានសេដ្ឋកិច្ចរីកចំរើន។

សរុបមក ទស្សនៈរបស់អ្នកសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា និងបរទេសឆ្លុះបញ្ចាំងពីភាពសុទិដ្ឋិនិយម ការរៀបចំផែនការយុទ្ធសាស្រ្ត និងសុទិដ្ឋិនិយមយ៉ាងប្រុងប្រយ័ត្នអំពី
សេចក្តីប្រាថ្នាទំហំសេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជាសម្រាប់រយៈពេលវែង។ ដំណើររបស់ប្រទេសឆ្ពោះ ទៅរកការក្លាយជាប្រទេសអ្នកមាននៅឆ្នាំ 2050 ត្រូវបានគេមើលឃើញ
ថាអាចសម្រេចបានជាមួយនឹងគោលនយោបាយត្រឹមត្រូវ កំណើនប្រកបដោយនិរន្តរភាព និងអភិបាលកិច្ចប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព ដើម្បីគាំទ្រដល់ការផ្លាស់ប្តូរ
សេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួន៕

រក្សាសិទ្ធិគ្រប់បែបយ៉ាងដោយ អាម៉ាហ្សាឌៀ អេឌូសិន ឆ្នាំ២០២៤  គោលការណ៍ឯកជនភាព