នាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ លោក ស្រេតថា ថាវីស៊ីន ត្រូវបានតុលាការធម្មនុញ្ញបណ្តេញចេញពីតំណែងកាលពីថ្ងៃពុធ ទី១៤ ខែសីហា ពីបទបំពានក្រមសីលធម៌ក្នុងការតែងតាំង អតីតមេធាវីដែលបានជាប់ពន្ធនាគារ ១៦ ឆ្នាំមុន មកក្នុងគណៈរដ្ឋមន្ត្រីរបស់លោក។

សេចក្តីសម្រេចកាលពីថ្ងៃពុធ ក៏បញ្ចប់មុខតំណែងទាំងអស់ នៅក្នុងគណៈរដ្ឋមន្ត្រី ប៉ុន្តែក្រុមរដ្ឋមន្ត្រីទាំងនោះ នឹងបន្តក្នុងសមត្ថភាពរដ្ឋមន្ត្រីចាំផ្ទះ។ ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី លោក ភូមិថាំ វេឆាយ៉ាឆៃ (Phumtham Wechayachai) នឹងធ្វើជានាយករដ្ឋមន្ត្រីស្តីទី រហូតដល់នាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្មី អាចត្រូវបានជ្រើសតាំងដោយសភាតំណាងរាស្រ្ត។

លោក ស្រេតថា បានប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មាននៅឯវិមានរដ្ឋាភិបាលថា លោកគោរពសេចក្តីសម្រេចរបស់តុលាការ ទោះបីជាវាមិនមែនជាអ្វីដែលលោកបានសង្ឃឹមចង់បានក៏ដោយ។

លោកស្រេតថា​ ថាវីស៊ីន និយាយថា លោកគោរពសេចក្តីសម្រេចរបស់តុលាការ ទោះបីលោកមិនចង់បានក៏ដោយ

លោក​ បាន​មាន​ប្រសាសន៍​ថា៖ “ខ្ញុំ​មិន​មាន​សិទ្ធិ​អំណាច​ណា​មួយ​នៅ​សេសសល់​ទេ។ អំណាច​ឥឡូវនេះ ​ស្ថិតនៅ​ជាមួយ​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​ចាំផ្ទះ»។

លោក ស្រេតថា បាននិយាយថា បើសិន លោក ភូមិថាំ មិនអាចបន្តកាន់តួនាទីជាអ្នកចាំផ្ទះបានទេ ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ស៊ូរិយ៉ា ជួងរ៉ុងរឿងគីត (Suriya Juangroongruangkit )នឹងចូលកាន់តំណែងនោះ។

ខាងក្រោមនេះ ជាព័ត៌មានលម្អិតអំពីដំណើរការជ្រើសរើសអ្នកដឹកនាំថ្មី និងបេក្ខជនសក្តានុពល។

-ខុទ្ទកាល័យរដ្ឋមន្ត្រីថៃ នឹងទទួលតួនាទីជាអ្នកចាំផ្ទះ ដោយរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម និងឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ភូមិថាំ វេឆាយ៉ាឆៃ (Phumtham Wechayachai) ក្លាយជានាយករដ្ឋមន្ត្រីស្តីទី។

– គណបក្សទាំងឡាយ ត្រូវតែសម្រេចចិត្តថា ពួកគេនឹងតែងតាំងអ្នកណា និងបោះឆ្នោតឱ្យធ្វើជានាយករដ្ឋមន្ត្រីបន្ទាប់ ដោយផ្អែកលើបញ្ជីបេក្ខជនដែលត្រូវបានបញ្ជូនមុនការបោះឆ្នោតឆ្នាំ ២០២៣ ។

– គេរំពឹងថា មិនមែនបេក្ខជនទាំងអស់ នឹងត្រូវបានដាក់មកនោះទេ ដោយទំនងជាមានការដោះដូរ​នឹងកើតមានឡើងរវាងបក្ស​និងបក្ស ជាថ្នូរនឹងតំណែងគណៈរដ្ឋមន្ត្រី។

– ប្រធានសភា នឹងកោះប្រជុំសភានៅសភាជាន់ទាប ដើម្បីបោះឆ្នោតជ្រើសរើសនាយករដ្ឋមន្ត្រីបន្ទាប់។

– មិនមានច្បាប់ណាកំណត់ថា នៅពេលណាដែលសភាត្រូវកោះប្រជុំ ដើម្បីរៀបចំការបោះឆ្នោតទេ។

– ដើម្បីក្លាយជានាយករដ្ឋមន្ត្រី បេក្ខជនត្រូវការការគាំទ្រពីសមាជិកសភាជាន់ទាប ជាងពាក់កណ្តាលនៃសមាជិកសភាបច្ចុប្បន្នចំនួន ៤៩៣ នាក់ ឬ ២៤៧ សំឡេង។ បើសិនពួកគេខ្វះសម្លេង សភាត្រូវតែកោះប្រជុំម្តងទៀតនៅពេលក្រោយ ហើយដំណើរការបោះឆ្នោតឡើងវិញ ដោយមានឱកាសមួយ សម្រាប់បេក្ខជនផ្សេងទៀត ដែលត្រូវបានតែងតាំង។

– រដ្ឋាភិបាលចម្រុះ ១១ គណបក្សនេះ មាន ៣១៤ អាសនៈ នៅក្នុងសភាជាន់ទាប។

– នាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្មី ត្រូវតែតែងតាំងគណៈរដ្ឋមន្ត្រី១ ដែលបន្ទាប់មកត្រូវបង្ហាញគោលនយោបាយរបស់ខ្លួនជូនសភា មុននឹងអាចចាប់ផ្តើមគ្រប់គ្រងបាន។

តើអ្នកណាអាចជាបេក្ខជននាយករដ្ឋមន្ត្រី?

– លោកជំទាវ ផែថងថាន ស៊ីណាវ៉ាត្រា (Paetongtarn Shinawatra) វ័យ៣៧ឆ្នាំ ជាកូនស្រីរបស់មហាសេដ្ឋីមហាសេដ្ឋី នៃគណបក្សភឿថៃ គឺលោកថាក់ស៊ីន ស៊ីណាវ៉ាត្រា។ លោកស្រី ក៏ជាមេដឹកនាំបក្ស ហើយត្រកូលស៊ីណាវ៉ាត្រាទី៣ នឹងអាចកាន់តំណែងកំពូលនេះ បើសិនត្រូវបានជ្រើសតាំងដោយសភា។

លោកជំទាវ ផៃថងថាន ស៊ីណាវ៉ាត្រា ប្រធានាបក្សភឿថៃ ដែលឈ្នះសម្លេងទី២ ក្នុងការបោះឆ្នោត អាចជាបេក្ខនារី​នាយករដ្ឋមន្ត្រីបន្ទាប់

-លោក ឆៃកាសេម នីទីស៊ីរី (Chaikasem Nitisiri) អតីតរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌ និងជាមន្ត្រីឈរជើង គណបក្សភឿថៃ។

-លោក អានុទីន ចាន់វីរៈគុល (Anutin Charnvirakul) រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ និងជាឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ដែលបានជំរុញដោយជោគជ័យ នូវសេរីភាវូបនីយកម្មនៃការប្រើកញ្ឆានៅប្រទេសថៃ។ គាត់ គឺជាមេដឹកនាំគណបក្សភូមិចៃថៃ ដែលជាដៃគូធំទីពីរ នៅក្នុងរដ្ឋាភិបាលចម្រុះ។

– រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងថាមពល ភីរ៉ាផាន់ សាលីរ៉ាថាវីផាកា (Pirapan Salirathavibhaga) អតីតរដ្ឋមន្ត្រីយុត្តិធម៌ ដែលដឹកនាំគណបក្ស ថៃរក្សាជាតិ អភិរក្សនិយម។

– លោក ប្រាវីត វង់សុវណ្ណ (Prawit Wongsuwan) អតីតមេទ័ពដ៏មានឥទ្ធិពល ដែលដឹកនាំគណបក្ស ប្រាឡាង ប្រជារាស្ត្រ (Palang Pracharat) អភិរក្សនិយម និងយោធា។ អ្នកបង្កើតកិច្ចព្រមព្រៀងនយោបាយដ៏ល្បីឈ្មោះ ប្រាវីត បានជាប់ពាក់ព័ន្ធក្នុងរដ្ឋប្រហារ២ចុងក្រោយប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាលត្រកូលស៊ីណាវ៉ាត្រា៕

តុលាការធម្មនុញ្ញរបស់ប្រទេសថៃ កាលពីថ្ងៃពុធ បានបញ្ជាឱ្យរំលាយគណបក្សប្រឆាំងដ៏ធំបំផុតរបស់ប្រទេស គឺបក្សឆ្ពោះទៅមុខ (Move Forward Party)  បន្ទាប់ពីរកឃើញថា បក្សនេះមានទោសពីបទបំពានច្បាប់បោះឆ្នោតជាមួយនឹងយុទ្ធនាការរបស់ខ្លួន ដើម្បីឲ្យកែប្រែច្បាប់បរិហារកេរ្តិ៍ព្រះមហាក្សត្រដែលតឹងរ៉ឹង។

នៅក្នុងសេចក្តីសម្រេចជាឯកច្ឆ័ន្ទមួយ តុលាការដែលមានសមាជិក៩រូប បានសម្រេចថា កិច្ចប្រឹងប្រែងរបស់បក្សឆ្ពោះទៅមុខ (Move Forward) ដើម្បីធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ស្តីពីការប្រមាថព្រះមហាក្សត្រ ដែលត្រូវបានគេស្គាល់ថា មាត្រា 112 នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌថៃ បានរំលោភច្បាប់បោះឆ្នោត។ តុលាការនេះ ក៏បានហាមប្រាមក្រុមមេដឹកនាំរបស់ខ្លួន ក្នុងនោះមានទាំងបេក្ខជននាយករដ្ឋមន្ត្រីរបស់ខ្លួន លោក ភីថា លីមចារើនរ៉ាត (Pita Limjaroenrat) ផងដែរ ពីសកម្មភាពនយោបាយ ឬឈរឈ្មោះបោះឆ្នោតជាសាធារណៈរយៈពេល១០ឆ្នាំ។

មេដឹកនាំបក្ស​ឆ្ពោះទៅមុខ លោកភីថា លីមចារើនរ៉ាត់ នៅខាងក្រៅតុលាការធម្មនុញ ក្នុងក្រុងបាងកក ពីថ្ងៃពុធ​ទី៧​ សីហា ២០២៤

នៅក្រោមច្បាប់បោះឆ្នោតថៃ សមាជិកសភាបក្សឆ្ពោះទៅមុខប្រមាណ ១៥០ នាក់នៅក្នុងសភាតំណាងរាស្រ្តដែលមានសមាជិកចំនួន ៥០០រូប ពេលនេះ ត្រូវតែផ្លាស់ទៅជ្រកនឹងគណបក្សថ្មីក្នុងរយៈពេល 60 ថ្ងៃ។

គណៈកម្មាធិការរៀបចំការបោះឆ្នោតរបស់ប្រទេសនេះ បានស្វែងរកការរំលាយគណបក្សឆ្ពោះទៅមុខបន្ទាប់ពីការសម្រេចមួយ កាលពីដើមឆ្នាំនេះថា កិច្ចប្រឹងប្រែងរបស់ក្រុមនេះ ដើម្បីកែប្រែច្បាប់ប្រមាថព្រះមហាក្សត្រ គឺស្មើនឹងការប៉ុនប៉ងផ្តួលរំលំរបបរាជានិយមអាស្រ័យរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់ប្រទេសថៃ។

ការរំលាយនេះ ប្រថុយនឹងការរុញច្រានប្រទេសថៃឱ្យធ្លាក់ចូលក្នុងភាពចលាចលនយោបាយថ្មី ដោយតុលាការដដែលនេះ ក៏គ្រោងនឹងកាត់ក្តីនៅសប្តាហ៍ក្រោយលើញត្តិមួយដើម្បីបណ្តេញនាយករដ្ឋមន្ត្រីលោក ស្រេតថា ថាវីស៊ីន ពីបទរំលោភក្រមសីលធម៌។ ការគំរាមកំហែងនៃភាពចលាចលនយោបាយថ្មីនេះ កើតមានឡើងចំពេលមានការចាកចេញរបស់ក្រុមវិនិយោគិនពីផ្សារភាគហ៊ុនរបស់ប្រទេសនេះ និងអាចរារាំងការប៉ុនប៉ងរបស់លោក ស្រេតថា ក្នុងការចាប់ផ្តើមសេដ្ឋកិច្ចឡើងវិញ។

បក្សឆ្ពោះទៅមុខ បានរំខានដល់នយោបាយថៃ ដោយការឈ្នះអាសនៈសភាភាគច្រើននៅក្នុងការបោះឆ្នោតកាលពីឆ្នាំមុន។ អ្នកគាំទ្ររបស់ពួកគេភាគច្រើន គឺជាអ្នកបោះឆ្នោតវ័យក្មេង និងជាអ្នកបោះឆ្នោតនៅក្នុងក្រុង ដែលមានការខកចិត្តយ៉ាងខ្លាំង ជាមួយនឹងរដ្ឋបាលដែលគាំទ្រដោយយោធាជិតមួយទសវត្សរ៍។

ឥទ្ធពលអភិរក្ស

លោកភីថា ដែលបញ្ចប់ការសិក្សានៅសាកលវិទ្យាល័យហារវើដ ដែលកិច្ចប្រឹងប្រែងបង្កើតរដ្ឋាភិបាលរបស់លោក ត្រូវបានរារាំងដោយអ្នកនយោបាយអភិរក្សនិយម និងព្រឹទ្ធសមាជិក ដែលតែងតាំងដោយយោធា បានបដិសេធការចោទប្រកាន់ទាំងនោះ និងបានចោទប្រកាន់ទីភ្នាក់ងារបោះឆ្នោតថា មិនបានអនុវត្តតាមនីតិវិធីត្រឹមត្រូវក្នុងសំណុំរឿងនេះ។

យោង​តាម​ការ​ស្ទង់​មតិ​កាលពី​ខែ​មិថុនា​ដោយ​វិទ្យាស្ថាន​ជាតិ​អភិវឌ្ឍន៍​រដ្ឋបាល ឲ្យដឹងថា គណបក្ស​នេះ ​មាន​ប្រជាប្រិយភាព​បំផុត​ក្នុង​ប្រទេស ដោយ​លោក ភីថា ជា​ជម្រើស​កំពូល ​ក្នុង​នាម​ជា​បេក្ខជន​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ។

គណបក្ស​ដែល​ទើប​ចាប់ផ្តើមថ្មីនេះ ​បាន​ប្រឆាំង​នឹង​ស្ថាប័ន​អភិរក្សនិយមគាំទ្រ​រាជានិយម​របស់​ប្រទេស​ថៃ​ដែល​បានផ្អៀងទៅលើ​នយោបាយ​ជាតិ ​ចាប់​តាំង​ពីរបបរាជានិយម​ផ្តាច់ការ​បាន​បញ្ចប់​ក្នុង​ឆ្នាំ ១៩៣២ ជាមួយ​នឹង​ការ​អំពាវនាវរបស់ខ្លួន ​ឱ្យ​ធ្វើ​កំណែទម្រង់។ ការសម្រេចកាលពីថ្ងៃពុធ គឺអនុលោមទៅតាមសាលក្រមរបស់តុលាការធម្មនុញ្ញ ក្នុងខែមករា នៅពេលដែលចៅក្រមបានបញ្ជាឱ្យគណបក្សនេះបញ្ឈប់សកម្មភាពទាំងអស់របស់ខ្លួន ឲ្យកែប្រែច្បាប់ប្រមាថព្រះមហាក្សត្រ។

កាសែតបាងកកប៉ុស្តិ៍ បានរាយការណ៍កាលពីសប្តាហ៍មុនថា លោកភីថា ដែលបានដឹកនាំគណបក្សនេះ នៅក្នុងការបោះឆ្នោតកាលពីឆ្នាំមុន បាននិយាយថា ខ្លួនមានក្រុមថ្មីមួយ នៅក្នុងស្លាបជាច្រើនដើម្បីទទួល នៅក្នុងព្រឹត្តិការណ៍នៃការរំលាយបក្ស ទោះបីជាលោកមិនបានបញ្ចេញព័ត៌មានលម្អិតណាមួយជាផ្លូវការក៏ដោយ។

យោងតាមប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយក្នុងស្រុក ឱ្យដឹងថា តុលាការធម្មនុញ្ញរបស់ប្រទេសថៃ បានរំលាយគណបក្សនយោបាយរាប់សិបមកហើយ និងហាមប្រាមអ្នកនយោបាយរាប់រយនាក់ ក្នុងរយៈពេលពីរទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ ពីបទការរំលោភលើច្បាប់បោះឆ្នោត តូច និងធំជាច្រើន៕